Is de circulaire economie afhankelijk van de evolutie van supply chains?

Beter geïnformeerd en veeleisender dan ooit verwachten consumenten van merken dan wel retailers dat ze milieubewust en duurzaam zijn. Met de explosieve groei van e-commerce en de daaruit voortvloeiende toename van productretouren wordt de overgang naar een circulaire economie belangrijker. Om dit te realiseren is het belangrijk om vooral efficiëntie en innovatie van supplychainnetwerken in ogenschouw te nemen.

Verantwoorde consumptie versus traditionele modellen

De huidige consumentgerichte maatschappij is grotendeels verantwoordelijk voor de klimaatuitdagingen waarmee we nu worden geconfronteerd. Het is belangrijk dat we op een duurzamer model overgaan, namelijk dat van een lineaire naar een circulaire economie.

Deze overgang wordt gekenmerkt door één sleutelwoord: verantwoordelijkheid. De afgelopen periode wil de consument, vooral dankzij de digitalisering van commerce en omdat het kan, rechtstreeks met merken communiceren. Alleen maar een product verkopen, volstaat eigenlijk niet meer. De consument van vandaag maakt op basis van meer dan alleen maar prijs steeds vaker zijn keuzes. Belangrijker dan: "Kan ik het me veroorloven?", is de vraag: "Past dit merk bij mijn eigen individuele waarden als mens?"

Verantwoord consumeren begint met een weloverwogen en doordachte beslissing die niet alleen wordt ingegeven door de wens om een product te kopen, maar ook door gemeenschappelijke morele en ethische waarden. En steeds vaker zijn die waarden gericht op delicate thema's zoals milieu en duurzaamheid.

Nieuwe ervaringen creëren die verder gaan dan het product alleen

Deze verandering vertaalt zich in een grotere bewustwording (bij consumenten) van de levenscyclus van een product en in toenemende mate het potentieel van een tweede leven. Dit zie je terug in de dynamiek en de populariteit van de tweedehandsmarkt. Het succes van websites zoals Vinted en hernieuwde belangstelling voor reparatiemogelijkheden en hergebruik van producten spreken voor zich.

Wat betekent dit precies? Er is nu een dringende behoefte om consumenten te informeren over de milieu-impact van een product en de levering ervan. Tegelijkertijd is er een grotere behoefte om te innoveren en nieuwe scenario's te creëren die de eco-verantwoordelijkheid van een merk garanderen zonder op de toch al krappe marges in te boeten.

Grote e-commerceplatforms innoveren ook om de economische en ecologische impact van retourzendingen te verminderen. Een voorbeeld: Veepee, zij hebben een nieuwe klant-tot-klant retourdienst gecreëerd (genaamd Re-turn). In plaats van het product naar het platform terug te sturen om het opnieuw in de verkoop te doen, biedt de klant het rechtstreeks aan andere klanten aan. Een ander voorbeeld is Amazon: dit bedrijf overweegt om klanten de mogelijkheid te bieden producten terug te sturen op hetzelfde moment dat er nieuwe aankomen als een stapsgewijze verandering in het reverse logistieke proces.

Supply chain is de gemene deler

Of we het nu hebben over het repareren van een product, het opnieuw in omloop brengen op de tweedehandsmarkt of het retourneren na een onlineaankoop, in essentie hebben we het over supplychainprocessen en -netwerken. Het beheer van de volledige levenscyclus van producten betekent het beheer ervan in een circulair (in plaats van lineair) economisch model.

Om deze ontwikkelingen, die aan de basis van de kringloopeconomie liggen, te ondersteunen, is het noodzakelijk om innovatieve logistieke processen en oplossingen in te voeren. Deze oplossingen moeten niet alleen de carbon footprint van het upstreamgedeelte (het gedeelte dat de klanten niet zien, tussen de leveranciers en het magazijn) en het downstreamgedeelte (levering) van de supply chain verkleinen, maar klanten ook meer oplossingen bieden voor iedereen die duurzamer en milieubewuster wil winkelen.

Een keerzijde van innovatieve oplossingen kunnen meer versnipperde netwerken zijn dan waar merken bij B2C-leveringen aan gewend zijn. Denk bijvoorbeeld aan toename van ophaalpunten en de onvoorspelbaarheid van de leveringsopdrachten. Deze factoren maken het moeilijker om kosten te beheersen en tegelijkertijd op een milieuverantwoorde wijze supply chains te beheren.

Om te voorkomen dat de circulaire economie het tegenovergestelde effect bereikt, zijn supply chains cruciaal voor het succes ervan. Denk aan meer dynamische datagestuurde slimmere end-to-end supplychainnetwerken, die in staat zijn om consolidatiemogelijkheden te maximaliseren, inzet van groenere transportmiddelen en meer samenwerking tussen verkopers, 3PL's en nieuwe disruptors in de industrie. Het bieden van wendbare, schaalbare en innovatieve 'always on'-oplossingen bieden, is een must en retailers kunnen hier niet meer omheen.

Om consumenten een echt circulaire economie te bieden, moeten we vooral de manier hoe we over supply chains denken en hoe ze worden beheerd transformeren.